1: خواص فیزیکی :
مایعی شفاف , دارای بویی تیز همانند عسل و طعم بسیار تند و قابلیت انحلال بالا درآب و اسید و عدم انحلال در الکل , و چگالی برابر با 1313/1 و PH آن تقریبا" برابر با 2/5 بوده و در درجه حرارت معمولی 70% از وزن خود را از دست می دهد. و میزان خاکستر آن27 /3% می باشد.
خواص زهر زنبور عسل در اثر گرم کردن آن در HCl یا NaOH از بین می رود. حلالیت زهر در KMnO4 و سایر اکسید کننده ها ضعیف می شود.
زهر زنبور عسل در برابر حرارت بسیار مقاوم است مثلا" با نگهداری آن در دمای Cº100 به مدت ده روز تغییری در خواص آن پدید نمی آید. همچنین این ماده در مقابل سرما هم مقاوم است زیرا در صورت منجمد شدن خواص خود را به مدت چندین سال حفظ می کند.
2: درصد ترکیبات معدنی زهر زنبور عسل :
کربن |
نیتروژن |
ئیدروژن |
گوگرد |
کلسیم |
منیزیم |
فسفر |
منگنز |
46.3 |
13.3 |
7.56 |
1.65 |
0.26 |
0.49 |
0.42 |
0.04 |
: اجزاء فرار زهر زنبور عسل :
بیشتر از 20 جزء فرار در زهر زنبور عسل شناسایی شده است. این ترکیبات " فرومن " هم نامیده می شوند. بیشتر این فرومنها نقش هشدار دهنده دارند و به هنگام نیش زدن و یا به هنگام حمله ور شدن زنبور به سمت شکار و یا در مواقع خطر آزاد می شوند. از جمله مهمترین این ترکیبات عبارتند از:
1) Iso – Pantyl acetate
2) n – Butyl acetate
5) n – Accyl acetate
6) Botyl acetate
7) Botyl alcohol
8) Iso – Pentanol
در میان ترکیبات نام برده شده Iso – Pantyl acetate دارای بیشترین اهمیت می باشد.
4: اجزای بیوشیمیایی غیر فرار زهر زنبور عسل :
گروه مولکولی |
اجزاء |
% از زهر |
وزن مولکولی |
Protein
|
Hyaloronidase Phospholipase A2 Melittin |
1 - 3 10 - 12 50 |
41000 20000 12000 |
Peptid
|
0.2 – 0.5 1 – 2 0 – 1 1 – 3 1 – 2 13 – 15 |
3000 2500 // // 600 // | |
Physiologically active amine |
0.5 – 2 0.2 – 1 0.1 – 0.5 0.5 |
150 // // // | |
Sugers
|
Glucose Froctose |
2 |
180 |
Phospholipids |
--------------- |
5 |
700 |
- Amino acidα |
--------------- |
1 |
700 |
Pheromones |
--------------- |
4 - 8 |
200 |
5 : ویژگی های ترکیبات غیرفرار زهر زنبور :
5 – 1 - Hyaloronidase :
هیالورونیک اسید در میان مایع میان بافتی وجود دارد و باعث چسبندگی سلولها به هم می گردد. هیالورونیداز باعث هیدرولیز پلیمرهای متصل به هیالورونیک اسید می گردد و آنها را به قطعات 4 تا 6 واحدی تبدیل می کند در اثر این عمل حد فاصل سلولها از هم جدا شده و راه را برای نفوذ سایر اجزای زهر باز می کند به همین علت هیالورونیداز را یک فاکتور انتشار می دانند.
شرایط مناسب برای فعالیت این آنزیم در PH 4 تا 5 می باشد. قدرت این جزء زهر زننبور ملکه خیلی کمتر از زهر زنبوران کارگر می باشد. این جزء از بزرگترین اجزاء متشکلهء زهر می باشد.
5 – 2 – Phospholipase A2 :
این جزء از زهر باعث شکسته شدن فسفولیپید غشای سلولی می گردد. این فسفولیپاز فعالترین فسفولیپاز شناخته شده می باشد به گونه ای که بسیار فعالتر از فسفولیپاز زهر مار یا پانکراس پستانداران می باشد. این فسفولیپاز با تاثیر بر روی اسیدهای چرب که حاوی آب می باشند باعث همولیز می شود. این آنزیم همچنین باعث فعال شدن آنزیم Trimbokinas می شود و بر روی آنزیم هایی که دی هیدریتاسیون متابولیک نقش دارند تاثیر منفی می گذارند. اساس ساختمان این آنزیمها بر اسیدهای آمینه و پیوندهای دی سوافید می باشد.
پپتید خیلی کوچکی است که از 26 اسید آمینه تشکیل شده است. این پپتید از مولکولهای سیلندری ( α- Helical ) ساخته شده که در قسمت وسط به هم متصل شده و تشکیل تترامر می دهند.
این پپتید به همان صورت تترامر در کیسهء زهر ذخیره می شود که قدرت لیز کردن ندارد اما بر اثر رقیق شدن تترامرها از هم جدا و منومرهای بسیار فعال تولید می کنند که فسفولیپید ها توسط آنها شکسته شده و سرانجام سلول لیز می گردد. این پپتید همچنین باعث همولیز هم می گردد. لیز شدن بعضی سلولها باعث شکسته شدن لکوسیتها و لیزوزیم های آنها شده و در نتیجه آنزیمهای موجود در لیزوزیم خارج شده که موجب لیز شدن Trombocyte ها شده که از آنها Serotonin واز Masticell ها هیستامین ترشح می شود و در نتیجه در محل گزش درد ایجاد می گردد. ملتین قادر به لیز کردن سلولهای حشرات و بندپایان و همچنین موم روی کوتیکول حشرات می باشد. این پپتید به همراه Phospholipase A2 دارای اثر شدیدتری می باشد .