زنبور عسل یاور انسان و محیط زیست

در کشور ایران اکثر مردم فایده زنبور عسل را منحصرا در تولید عسل میدانند در صورتی که تمامی محصولات زنبور عسل سراسر فایده برای انسان و محیط زیست است . عسل از دیر باز در خدمت سلامت بشر بووده است و به عنوان یکی از پر مصرف ترین فرآورده های غذایی و دارویی شناخته شده است .عسل در درمان بسیاری از بیماریها همانند پوستی ،چشمی ،گوارشی ،سیستم ایمنی و سوختگی موثر است اما متاسفانه در ایران مصرف عسل هر فرد سالانه 270 گرم است اما در کشورهای اروپایی یک کیلو و 200 گرم است .از دیگر فرآورده های زنبور عسل می توان به موم اشاره نمود با شنیدن موم به ناگاه به یاد اجساد مومیایی شده تاریخی می افتیم که توسط موم اجساد را قرنها سالم نگهداری می کردند.موم زنبور عسل در صنایع داروسازی کاربرد فراوانی دارند به عنوان مثال به صورت روکش در کپسولها و قرصها و…و همچنین به صورت پمادها و کرم های دارویی و قرص استفاده میشود .

جویدن موم باعث تقویت لثه و بهبود بیماریهای حلق و بینی و .. می شود .عصاره موم در درمان لکه های صورت و جوشها و ترکهای پوست و زخمه موثر میباشد ضمنا چون موم غنی از ویتامین Aاست در درمان سوختگیها برای انسان و دام موثر است .سراسر فرآورده های زنبور عسل اعم از زهر زنبور عسل ،بره موم ،گرده گل و ژله رویال کاربردهای درمانی و دارویی بسیار فراوانی برای انسانها و دام دارند .اما به نظر من مهمترین فایده زنبور عسل گرده افشانی میباشد . زنبور عسل در گرده افشانی مهارت خارق العاده ای دارد .زنبور عسل در هنگام جمع آوری شهد گلها با اندامهای نر و ماده گل تماس پیدا کرده و باعث لقاح و شکل گیری بذر و دانه و میوه میشود .زنبور عسل باعث حفظ تنوع گیاهان در محیط زیست میشود شاید یکی از بزرگترین حافظان تنوع گیاهی در دنیا همین زنبورهای عسل هستند و امروزه اهمیت حفظ تنوع زیستی بر کسی پوشیده نیست .اگر گیاهان به خوبی گرده افشانی شوند محصولات آنها کم ،کوچک ویا پوک نمیشوند .لازم به ذکر است طبق بررسیهای انجام شده در این خصوص ارزش افزوده حاصل از گرده افشانی محصولات کشاورزی بیش از 100 برابر ارزش ریالی تولیدات خود زنبور عسل است .

با توجه به این مطلب حفظ تنوع گیاهی خصوصا گونه های نادر و کمیاب و گونه های گیا هی در معرض خطر انقراض توسط گرده افشانی زنبورهای عسل هزاران با ر در مقایسه با محصولات کشاورزی دارای اهمیت بیشتری است .زیرا در اثر نابودی گونه های گیاهی تنوع زیستی به خطر می افتد و دیگر هیچ نوع منبع ژنتیکی قابل دسترس برای این گونه هارا نداریم و ما در برابر نسل حاضر و آینده برای حفظ این گونه ها مسوول هستیم .در کشورهای خارجی پرورش زنبور عسل مختص تولید عسل نیست از زنبورهای عسل برای رشد گیاهان استفاده می کنند به عنوان مثال در کشور آمریکا از زنبور داران حمایت شده و بابت هر کو‌چ به آنها یارانه قابل توجهی می پردازند زیرا دریافته اند که گرده افشانی گیاهان 10 درصد توسط باد و 90 درصد توسط زنبورها صورت می گیرد ودیگر اینکه برای جلوگیری از ریزش سدها و ازت دار کردن خاک از کندوها استفاده میشود اما متاسفانه به زنبور داران و زنبور عسل در ایران از نظرگرده افشا نی و حفظ گیاهان اهمیت داده نمی شود .باید صرف نظر از هزاران فایده فرآورده های زنبور عسل به اصل گرده افشانی توجه خاصی مبذول گردد و این اصل در راس قرار گیرد زیرا برای حفظ تنوع گیاهی و و از سوی دیگر برای رسیدن به بیشترین بازده محصولات کشاورزی باید به این امر اهمیت بخشید .

در خصوص فایده های زنبور عسل و فر آورده های زنبور عسل باید توسط رسانه ها اطلاع رسانی صورت گیرد تا مردم در این خصوص آگاه شوند به عنوان مثال نیش زنبور عسل که همه از آن می ترسند زهر زنبور عسل در درمان بسیاری از بیماریها ی صعب العلاج مفید است ودر مان هر بیماری از عسل نیز شیرین تر است با آشنا شدن مردم با محصولات زنبور عسل در بسیاری از علوم همانند داروسازی ،پزشکی ،دامپزشکی و… پیشرفت قابل توجهی خواهیم نمود زیرا همین امر سبب ایجاد انگیزه و اشتغال می نماید که گامی مهم برای رسیدن به توسعه پایدار است .در زمینه گرده افشانی زنبورها ی عسل برای مردم وبه خصوص کشاورزان و دامداران باید فرهنگ سازی نمود به گونه ای که متوجه شوند استقبال از زنبور داران در باغات و زمینهای کشاورزی و مراتع و جنگلها و.. اول از همه به نفع خود آنها است البته آگر به صورت صحیح و کارشناسانه استفاده شود زیرا بازده محصولات بالا میرود وبه توسعه پایدار می رسیم .
دیگر اینکه در نقاطی که گونه های گیاهی کمیاب و نادر و یا در معرض خطر انقراض وجود دارد با نگهداری و پرورش زنبور عسل و گرده افشانی مسلما میتوانیم با برنامه ریزی اصولی به حفاظت از این گونه ها بپردازیم که وظیفه ای مقدس و الهی است .