برنامه کوچ سالیانه زنبور عسل

برنامه کوچ  سالیانه زنبور عسل و استقرارزنبورستانهاموضوع ماده 14قانون نظام جامع  دامپروری کشور  در۱۰ ماده و۴ تبصره   به شرح زیر در تاریخ ۲۲/۹/۸۹با امضای وزیر جهاد کشاورزی به دستگاه های ذیصلاح ابلاغ گردید:  

برنامه کوچ  سالیانه زنبور عسل و استقرارزنبورستانهاموضوع ماده 14قانون نظام دامپروری کشور

مصوب 7/5/88 مجلس شورای اسلامی

ماده1) اصطلاحات به کار رفته در این برنامه، دارای تعاریف زیر می باشد:

1.     بچه کندو: به زنبورهای عسل که با یک ملکه از کندو جدا می‌شوند و قادرند کلنی جدیدی را به وجود آورند اطلاق می شود.

2.     برنامه کوچ:ارائه شیوه ها و چگونگی جابجایی کلنیهای زنبور عسل از منطقه ای به منطقه دیگر به منظور بهره برداری بهینه از منابع تولید نظیر شهد وگرده وحفظ یا افزایش جمعیت کلنی ها وتولید محصولات از ازنبور عسل را گویند.

3.     بهره برداری : به مرحله ای از عملیات اطلاق می شود که به ما اطمینان می دهد که عملیات اجرایی طرح طبق دستورالعملها واهداف پیش بینی شده پایان یافته وآماده اجرای عملیات نهایی می باشد.

4.     پروانه : مجوزی است که در محدوده زمانی و مکانی مشخصی به منظور انجام یکی از فعالیتهای موضوع این برنامه برای اشخاص حقیقی  و یا حقوقی صادر می شود .

5.     پروانه بهره برداری: مجوزی است که پس از اتمام عملیات احداث و تجهیز واحد مورد تقاضا و تطابق با طرح تائید شده اولیه، جهت آغاز فعالیت بنام متقاضی صادر  می شود.

6.     تولیدات کلنی زنبور عسل:به کلیه محصولاتی که زنبور عسل آن را تولید یا از محیط جمع‌آوری کرده باشد، شامل: عسل- موم- گردة گل- بره موم- ژله رویال- زهر زنبور- ملکه زنبور عسل- بچه کندو- زنبور پاکتی و نوزادان تولیدات کلنی زنبور عسل می‌گویند.

7.     جدول فواصل: جدول فواصل جدولی است که فاصله مجاز محدوده تاسیساتی واحدهای موضوع این برنامه را با محدوده تاسیساتی واحدهای مشابه و غیر مشابه و همچنین عوارض طبیعی و مناطق مسکونی را به منظور صدور پروانه تعیین می‌نماید .

8.     حریم روستا: به محدوده اطراف هر روستا اطلاق می گردد که بر اساس عرف و فرهنگ روستائیان جهت نیاز های زیستی ،چرای دام و عبور و مرور مورد استفاده قرار می گیرد.

9.     حریم:حریم به محدود سرمایه های مربوط به منابع دامی و مستحدثات آنها اطلاق می گردد که براساس ضوابط و مقررات قانون سازمان دامپزشکی و قانون نظام جامع دامپروری به منظور حفظ فعالیتهای دامپروری و جلوگیری از اشاعه بیماریهای دامی و مشترک انسان و دام تعیین می گردد.

10.دام: دام به حیواناتی شامل ( چهارپایان، پرندگان، آبزیان و حشرات) اطلاق می گردد که برای امور تغذیه انسان و یا تغذیه دام و فعالیت های اقتصادی، تولیدی، آزمایشگاهی، ورزشی و تفریحی، تولید، نگهداری و پرورش داده می شوند.

11.دامپرور: به شخصیتی اطلاق می شود که با استفاده از روشهای علمی ، فنی و تجربی دامپروری ، اقدام به پرورش انواع دام بنماید .

12.دامپروری: به علم و فن مدیریت در پرورش، تغذیه و اصلاح نژاد دام به منظور دستیابی به استانداردهای ملی و بین المللی اطلاق می گردد.

13. دامپزشک: ‌به‌ فارغ‌التحصیلان‌ رشته‌های‌ دامپزشکی‌ داخل‌ و خارج‌ از کشور اطلاق‌ می‌شود که‌ مدرک‌ دکترای‌ دامپزشکی‌ آنها به‌ تایید مراجع‌ ذیصلاح‌ رسیده‌ باشد.

14.دامدار: به شخصیتی اطلاق میگردد که به نگهداری و پرورش یک یا چند نوع دام اشتغال داشته باشد.

15.دستورالعمل های فنی :  مجموعه ای از مشخصات فنی، روشها و ضوابطی می باشد که بر اساس اصول علمی و فنی موجود در کشور و جهان با توجه به شرایط اقلیمی، زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و برای ارتقاء کیفیت طراحی، اجرا، نگهداری و  بهره برداری طرحها تهیه و تدوین می شود.

16.دستورالعمل های بهداشتی: دستورالعمل های بهداشتی مجموعه ای از شاخص های بهداشتی، روشها و ضوابطی می باشند که بر اساس اصول علمی و بهداشتی موجود در کشور و جهان با توجه به شرایط بهداشتی، شیوع و انتشار بیماریهای دام وطیور و برای ارتقاء بهداشت عمومی، جلوگیری از انتشار و مبارزه با بیماریهای دام وطیور تهیه و تدوین می شود.

17.روستا:روستا واحد مبداء تقسیمات کشوری است که از لحاظ زیست محیطی (وضع طبیعی ، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی ) همگن بوده با حوزه و قلمرو معین ثبتی یا عرفی مستقل که محل سکونت دائمی جمعیت باشد و اکثریت ساکنان آن به طور مستقیم یا غیر مستقیم به یکی از فعالیت‌های کشاورزی ، دامداری ، باغداری بطور اعم و صنایع روستائی و صید یا ترکیبی از این فعالیت‌ها اشتغال داشته باشند و در عرف به عنوان ده ، آبادی ، دهکده و یا قریه نامیده می‌شده است .

18.زنبور پاکتی: مجموعه‌ای از یک ملکه بارور و تعداد چند هزار زنبور کارگر به وزن یک تا یک ونیم کیلوگرم است که برای ایجاد کلنی های جدید تهیه شده و حمل و نقل آنها در یک پاکت یا جعبه کوچک مخصوص انجام می‌شود.

19.زنبور ستان: به محلی اطلاق می شود که دارای مجموعه امکانات زنبورداری از جمله کندو یا کلنی و زنبور عسل و وسایل زنبور داری باشد .

20.زنبوردار: به شخصیتی اطلاق می گردد که به پرورش و نگهداری زنبور عسل اشتغال دارد.

21.زنبورداری ثابت: شیوه ای از زنبورداری است که در طول سال کلنی های زنبور عسل در یک محل نگهداری می شوند.

22.زنبورداری کوچ رو: شیوه ای اززنبورداری است که در طول سال ، کلنی های زنبور عسل برای استفاده از شرایط اقلیمی و استعدادهای محیطی مناطق مختلف ، جابجا می شود و به دو صورت درون استانی و برون استانی انجام می پذیرد.

23.سیاست های بهداشت دام:سیاست های بهداشت دام مجموعه سیاست های سازمان دامپزشکی کشور در قالب دستورات بهداشتی به نمایندگی از دولت است که برای تأمین و گسترش بهداشت عمومی و جلوگیری از انتشار بیماریهای مشترک دام و انسان اتخاذ می گردد .

24.سیاست های دامپروری:سیاست های دامپروری مجموعه تصمیمات وزارت جهاد کشاورزی ( معاونت بهبود تولیدات دامی) است که برای حفظ، توسعه و تشویق سرمایه گذاری در فعالیت های دامپروری، قانونمندکردن و ساماندهی امور مرتبط با دام در جهت حفظ منابع ژنتیکی، افزایش تولید، ایجاد امنیت شغلی اشتغالزایی و کاربرد فن آوری روز در امر پرورش، تغذیه ، اصلاح نژاد، نگهداری و همچنین ساختمان ها ، تاسیسات وتجهیزات مربوط به این فعالیت ها و حفظ امنیت سرمایه های منابع دامی اتخاذ می گردد .

25.شاغلین: به کارکنان یک واحد دامداری اعم از کارکنان موقت و دائم اطلاق می گردد.

26.صحرای شهد خیز:به مناطقی که دارای پوشش گیاهی مناسب به منظور بهره برداری زنبورعسل جهت تولید شهد وگرده می باشد اطلاق می گردد.

27.ظرفیت مجاز:ظرفیت مجاز ظرفیتی است که بر اساس ضوابط فنی پرورش در پروانه قید می‌گردد.

28.عوارض: به اشیاء ، اجسام یا پدیده هایی که مختصات و ویژگی های خاص خود را داشته باشند اطلاق می شود.

29.عوارض تاسیساتی: عوارضی که انسان در ایجاد آنها دخالت دارد.

30.عوارض طبیعی: عوارضی که انسان در ایجاد آنها دخالت ندارد.

31.کلنی زنبور عسل: به مجموعه ای از زنبورهای  داخل یک کندو گفته می شود.

32.کندو: به محل زندگی زنبورعسل اطلاق می گردد.

33.کندوی با جمعیت: به کندویی گویند که حاوی یک کلنی زنبورعسل باشد.

34.کندوی بومی: کندوی است که فاقد قاب متحرک می باشد.

35.کندوی مدرن: کندویی است با قابهای متحرک و قابل تعویض که با ابعادی مطابق با معیارهای فنی ساخته شده است.

36.برگه ابطال پروانه فعالیت: برگه ای است که توسط مرجع صادر کننده پروانه مطابق با شیوه نامه و ضوابط ابلاغی از سوی وزیر جهاد کشاورزی وبا رعایت سایر مقررات مربوطه صادر می شود.

37.متقاضی:متقاضی شخص حقیقی یا حقوقی است که براساس شرایط مندرج در گردش کار صدور مجوزهای موضوع این برنامه نسبت به ارایه درخواست خود به مراجع ذیربط اقدام می نماید.

38.محدوده روستا: عبارت است از محدوده‌ای شامل بافت موجود روستا وگسترش آتی آن در دوره طرح هادی روستایی که با رعایت مصوبات طرحهای بالادست تهیه و به تصویب مرجع قانونی مربوط می‌رسد .

39.محدوده شهر: عبارت است از حد کالبدی موجود شهر و توسعه آتی در دوره طرح جامع و تا تهیه طرح مذکور در طرح هادی شهر که ضوابط و مقررات شهر سازی در آن لازم‌الاجراء میباشد.

40.مسئول فنی بهداشتی: شخصی که پس از تایید صلاحیت توسط سازمان نظام دامپزشکی و با اخذ پروانه مربوطه از سازمان و ادارات تابعه وظیفه کنترل بهداشتی در واحدهای موضوع این برنامه مطابق شرح وظایف ابلاغی از سوی سازمان دامپزشکی کشور را برعهده دارد.

41.مسئول فنی تولید: کارشناس دامپروری حداقل با مدرک لیسانس و دارای صلاحیت حرفه ای از سازمان نظام مهندسی کشاورزی است که مسئولیت امور فنی تولید واحدهای دامپروری را به عهده دارد و در قبال دارنده پروانه و مراجع ذیصلاح  در امر تولید مسئول می‌باشد.

42.مقررات فنی : مجموعه ای از مشخصات فنی که بر اساس ضوابط، استانداردها، اصول علمی وروشها با رعایت مراتب این دستور العمل وسایر مقررات مربوطه اعمال می گردد.

43.مقررات :مقررات به معنی عام شامل قوانین، مصوبات، بخشنامه ها و هر چه که ضمانت اجرایی داشته باشد، می باشد.

44.مناطق مسکونی: به شهرها، شهرکها ، روستاها وکانونهای اسکان عشایر که به نحوی از انحاء دارای جمعیت و سکنه هستند، اطلاق می‌شود.

45.نحوه بهره‌برداری:روش تولید محصول یا نگهداری عوامل تولید را در یک واحد که در آن شیوه بهره‌برداری یا نوع تولیدات مشخص می‌شود، شیوه یا نحوه بهره‌برداری می‌نامند.

46.نظارت : مجموعه اقداماتی است برای کنترل و حصول اطمینان از صحت انجام کار در چهار چوب ضوابط فنی و بهداشتی اعلام شده توسط وزارت جهاد کشاورزی.

47.نظام جامع دامپروری کشور:نظام جامع دامپروری کشور عبارت از مجموعه قوانین، مقررات، ضوابط، چهارچوبها، استانداردها و الگوهایی است که براساس آن کلیه فعالیتهای مطالعاتی، طراحی، اجرایی، مدیریتی در خصوص پرورش، اصلاح نژاد، تغذیه، تولید مثل، زیست فن آوری جدید(بیوتکنولوژی)و نانو فن آوری منابع دام در جهت ارتقاء کمی و کیفی تولیدات مربوط سامان می یابد.

48.واحد پرورش ملکه زنبورعسل: زنبورستانی است که در آن تولید ملکه زنبورعسل بر اساس شیوه‌های علمی صورت می‌گیرد.

ماده2) هدف از تدوین این برنامه ساماندهی  کوچ زنبورداران واستقرار آنها درزنبورستانها موضوع ماده 14قانون نظام جامع دامپروری کشورمصوب 7/5/88 مجلس شورای اسلامی میباشد.

 

ماده3)برنامه کوچ و ضوابط استقرار زنبورستانها سالانه براساس ماده14 قانون نظام جامع دامپروری کشور توسط وزارت جهاد کشاورزی جهت اجرا ابلاغ میگردد ودر سال اول به شرح زیر است:

1)زنبور دار درخواست کتبی خود به همراه گواهی بهداشتی واحد زنبورداری از شبکه دامپزشکی شهرستان محل فعالیت مبنی بر سلامت واحد تولیدی رایک ماه قبل از مهاجرت برای صدور مجوز مهاجرت به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مبداء ارائه می نماید.

تبصره:درمواقع اضطراری وبروز بحران ،حداکثر درمدت یکهفته باید درخواست زنبوردار برای صدور مجوز مورد بررسی قرار گیرد

 

2)مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مبدأ  زنبور دار متقاضی مهاجرت را باتعیین مقصد مهاجرت به معاونت بهبود تولیدات دامی استان  معرفی می نماید.

 

3) معاونت بهبود تولیدات دامی استان مبدأ  زنبور دار متقاضی مهاجرت را باتعیین مقصد مهاجرت به معاونت بهبود تولیدات دامی استان  مقصد معرفی می نماید.

4)معاونت بهبود تولیدات دامی استان مقصد ضمن هماهنگی با مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان  مقصد درصورت موافقت با استقرار کندوهای متقاضی مراتب موافقت خود را حد اکثر ظرف مدت یک هفته به معاونت بهبود تولیدات دامی استان مبدأ  اعلام مینماید.

 

5)معاونت بهبود تولیدات دامی استان مبدأ درصورت موافقت با استقرار کندوهای متقاضی از سوی معاونت بهبود تولیدات دامی استان مقصد  مراتب موافقت خود را حد اکثر ظرف مدت یک هفته به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مبداء  اعلام مینماید.  

 

6) مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مبدأ  حد اکثر ظرف مدت یک هفته پس از  دریافت موافقت معاونت بهبود تولیدات دامی استان اقدام به صدور مجوز مهاجرت کندو ها به نام متقاضی  نموده و نسخه ای ازمجوز صادره را به معاونت بهبود تولیدات دامی استان  بمنظور اعلام به استان مقصدارسال می نماید.

7)شبکه دامپزشکی شهرستان مبدأ  حد اکثر ظرف مدت یک هفته پس از  دریافت موافقت معاونت بهبود تولیدات دامی استان اقدام به صدور مجوز بهداشتی مهاجرت کندو ها به نام متقاضی  نموده و نسخه ای ازمجوز صادره را به معاونت بهبود تولیدات دامی شهرستان بمنظور اعلام به استان مقصدارسال می نماید.

ماده4) درصورتیکه درخواست اسکان یک منطقه برای دو زنبوردار در یک زمان به شهرستان مقصد برسد ، اولویت با زنبوردار دارای سابقه اسکان در آن منطقه ومنوط به رعایت ضوابط ابلاغی ازسوی سازمان جهاد کشاورزی استان مقصد خواهد بود.

تبصره : کوچ و جابجایی زنبورستان درمواقع خاصی نظیر آمارگیری سالانه با ابلاغ معاونت بهبود تولیدات دامی  سازمان جهاد کشاورزی استان ممنوع می باشد.

 

ماده5) زنبورداران در فصل کوچ موظف به رعایت حداقل فاصله زنبورستانهای خود به شرح زیر هستند:

الف ) از 40 تا 100 کلنی به شعاع 1000 متر و در مناطق جنگلی و متراکم از نظر پوشش گیاهی 500 متر.

ب) از 100 تا 300 کلنی به شعاع 1500 متر و در مناطق جنگلی و متراکم از نظر پوشش گیاهی 1000 متر.

ج) از 300 کلنی به بالا به شعاع 2000 متر و در مناطق جنگلی و متراکم از نظر پوشش گیاهی 1500 متر.

د) زنبورداران مهاجر ملزم می باشند که در زمان پرورش ملکه حداقل فاصله 3 کیلومتر از مراکز تولید ملکه و 5 کیلومتر از ایستگاههای پرورش و اصلاح نژاد ملکه را رعایت نمایند.

 

تبصره 1: زنبورداران مجاز نیستند به منظور اشغال منطقه واستقرار در محدوده بیشتری از مکان تعیین شده ،کلنی های خود را به بنه های کوچکتر تقسیم کنند مگر کسانی که بیش از 500 کلنی داشته باشند که در این صورت مازاد بر این تعداد را می توانند با رعایت فواصل تعیین شده در محلهای دیگر مستقر نمایند.

تبصره 2: قرار دادن کندوهای خالی در منطقه حقی را برای زنبوردار ایجاد نمی نماید.

تبصره 3: فواصل اعلام شده در ماده 8 باتوجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی هر منطقه، رعایت حداقل مشخص شده توسط معاونت بهبود تولیدات دامی استان قابل افزایش است.

 

ماده6)در مراتع و جنگلها و صحراهای شهد خیز کشور میبایست استقرار کندوها با رعایت حقوق دامداران وبهره برداران قانونی صورت پذیرفته و افراد ( حقیقی و حقوقی) حق تعرض و جلوگیری از اسکان زنبورداران مهاجر را ندارند و در موارد بروز اختلاف، سازمان جهاد کشاورزی استان با هماهنگی اداره کل منابع طبیعی استان و در نظر گرفتن کلیه موارد فوق موظف است مطابق باماده 6 قانون نظام جامع دامپروری کشور باهمکاری نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران از زنبوردار وحریم زنبورستان حمایت نماید .

 

ماده7)استقرار زنبورستانها در باغات و مزارع کشاورزی به منظور گرده افشانی درجهت افزایش ارزش افزوده محصولات زراعی و باغی با رعایت مقررات ابلاغی ازسوی سازمان جهاد کشاورزی استان محل زنبورستان صورت خواهد پذیرفت.

 

ماده8)با زنبوردارانی که این برنامه رارعایت ننمایند در مراحل اولیه برخوردهایی از قبیل قطع خدمات زنبورداری (خدمات دولتی و تعاونی)  به عمل می آیدو در مراحل بعدی ضمن ابطال شناسنامه زنبورداری، آنان را به مراجع ذیصلاح قانونی جهت رسیدگی به تخلفات معرفی می نمایند.

 

ماده9)زنبورداران مهاجرحق استقرار زنبورستان خود تاشعاع 2000متری ازروستاهائی که دارای حداقل500کلنی زنبور باشند  راندارند.


ماده10)این برنامه در سال اول در10ماده و4تبصره تدوین گردیده و در سا لهای بعد درصورت تغییر با امضای معاون وزیر در امور تولیدات دامی ابلاغ میگردد ورعایت آن برای کلیه بهره برداران وسازمانها،نهادها ومراجع قانونی الزامی میباشد.